Sa isang sulyap:
- Manipis na latex o polyurethane na pantakip para sa ari ng lalaki at nangongolekta ng semilya
- Mura
- Mabilis na ilagay at madaling itatapon
- Madaling bilhin
- Pumoprotekta laban sa mga STI at HIV
- Sa tipikal na paggamit, ang mga condom ay 85% epektibo; 98% kung ginamit nang tama
- Isang beses lang pwedeng gamitin
Ano ang condom?
Isang manipis na pantakip sa nakatayong ari ng lalaki na inilalagay bago ang pakikipagtalik. Maaari itong gawa sa latex, balat ng tupa, o ilang uri ng polyurethane o synthetic na bagay. Sa Pilipinas, ang pinakakaraniwang condom ay gawa sa latex.
Ang mga condom ay isa sa sa mga pinakamahusay na proteksyon. Hindi lamang sila proteksyon laban sa hindi planadong pagbubuntis kundi pati sa mga impeksyong nakukuha sa pakikipagtalik (STIs) at HIV, at sa gayon ay dapat gamitin sa lahat ng mga bagong relasyon. Mayroon itong iba’t ibang kulay, tekstura, at lasa na maaaring pagpilian.
Ang mga condom ay madaling mabibili sa mga tindahan ng gamot, supermarket, mga convenience store, mga pangunahing online shop, atbp.
Paano ito gumagana?
Ang mga condom ay kilala bilang isang pangharang (barrier) na contraceptive dahil pumipigil ito sa semilya na maka-abot sa itlog sa pamamagitan ng paglikha ng isang pisikal na hadlang sa pagitan nila. Ang condom ay maaari ring maging proteksyon laban sa STI kung ginagamit ito nang tama sa vaginal, anal at oral na pagtatalik. Simple lang — kapag ang panlalaking condom ay inilagay sa ari ng isang lalaki, naiipon dito ang anumang semilya na inilalabas niya.
Mahalaga na ang ari ng lalaki ay hindi didikit sa ari ng babae bago mailagay ang condom. Ito ay dahil ang semilya ay maaaring lumabas sa ari ng lalaki bago pa ganap na magbulalas. Kung nangyari ito, o kung ang tamod ay tumulo sa ari habang gumagamit ng condom, humingi ng payo sa iyong doktor kung ano ang tamang gawin.
Paano ito gamitin?
Para sa tamang paglagay ng condom, sundin ang mga hakbang sa ibaba:
Hakbang 1:
Suriin ang petsa ng pagkawalang-bisa o expiration date. Ang condom na wala ng bisa ay maaaring masira.
Hakbang 2:
Maingat na buksan ang pakete; huwag gamitan ng ngipin o matatalas na bagay sa pagbukas ng condom para hindi ito mapunit. Opsyonal: maglagay ng kaunting patak ng pampadulas na gawa sa tubig sa loob ng condom. Ang paglalagay ng kaunting pampadulas sa loob ng condom ay mainam upang maging mas komportable ang pakikipagtalik at upang maiwasan ang pagkasira ng condom.
Hakbang 3:
Hawakan ang dulo ng condom para maalis ang hangin, at i-rolyo pababa ng ari. Siguraduhin na hindi ito baliktad bago ito isuot. Kapag nagkamali at naidikit sa ari ang baliktad ng condom, kumuha na ng panibago.
Hakbang 4:
Maglagay ng kaunting patak ng pampadulas na gawa sa tubig sa labas ng condom. Makakatulong ito upang hindi mabutas ang condom at nakakadagdag din ito ng kasiyahan. Huwag gumamit ng pampadulas na gawa sa langis tulad ng baby oil dahil maaari itong maging dahilan upang mabutas ang condom.
Hakbang 5:
Magpakaligaya ka!
Para tanggalin ng ligtas ang condom, sundin ang mga sumusunod na hakbang:
Hakbang 1:
Pagkatapos makipagtalik, hugutin ang ari habang ito ay matigas — hawakan ang condom sa puno (base) ng ari habang inilalabas ang ari upang walang matapon na semilya.
Hakbang 2:
Maingat na alisin ang condom na nakabalot sa ari upang hindi matapon ang semilya.
Hakbang 3:
Ibalot ang gamit na condom sa tisyu o kaya naman itali ang bukas na dulo ng condom upang maiwasan ang pagtapon ng semilya. Itapon kaagad ang condom sa basurahan, hindi sa inidoro dahil maaari itong magbara.
*Tandaan: Pagkatapos ng pagtatalik, siguruhing hindi magdikit ang ari ng lalaki at ari ng babae. Tiyaking gumamit ng bagong condom sa tuwing nakikipagtalik.
Mga positibo:
- Mura
- Nagpoprotekta laban sa STIs
- Nagpapatagal sa pagtatalik
- Madaling bitbitin
- Madaling gamitin
- Hindi kailangan pumunta sa doktor
- Hindi hormonal
- Madaling bilhin
Mga negatibo:
- May ilang tao na may alerhiya sa latex. Kung ikaw ay may alerhiya, maaaring gumamit ng polyurethane at lambskin condoms, bagamat hindi ito pang-karaniwang mabibili sa mga tindahan.
- Maaaring makalimutan ang paggamit nito.
- Maaaring hindi ka komportable sa paggamit nito at maaari itong masira kung mali ang paggamit. Maraming paraan upang maging komportable at hindi masira ang condom tulad ng paggamit ng pampadulas na gawa sa tubig at paggamit ng condom na bagay sayo. Tandaan, maraming maaaring pagpilian na laki, tekstura, at lasa ng condom.
- May ilang lalaki na nagsasabing ang condom ay nakakabawas ng sensasyon.
Mga pinagmulan: https://kidshealth.org/en/teens/contraception-condom.html
https://www.webmd.com/sex/birth-control/birth-control-condoms#1
hi doc good day condom po ang aming gamit ng asawa ko pero pag everytime sya na gumagamit pag katpos nya pong labasan naiiwan po sa ari ko yung condom kya kinukuha nya po ito worried lng po ako kc 4 days na po akong di dinadatnan ng menstration . maari po bang mabuntis ako ?
Hi Shahannie! Sa maling pagtatapon ng condom tulad ng ginagawa ng iyong asawa, maaaring may tumapon na semilya na nasalo ng condom kung hindi agad ito itinatali at itinatapon. Kung sakaling may natapon na semilya at pumasok ito sa iyong ari, may tsansang ikaw ay mabuntis. Mabuting gumamit ng pregnancy test at kumunsulta sa iyong doktor.
Hi, Shahannie! Para maiwasan ito, palaging siguraduhin na tama ang pagsuot, paggamit, at pagalis ng condom. Mainam po na basahin niyo nang maigi ang artikulong ito para magabayan. Kung nangangambang buntis, ang tanging paraan para malaman ay mag-pregnancy test pagkalipas ng isang linggong hindi pa rin nireregla mula sa araw na karaniwang dinadatnan ka, o kaya magpasuri sa OBGYN. Basahin rin po ito: https://doitright.ph/tl/oras-na-bang-mag-pregnancy-test/
Pag nakipag sex ba sa kapwa lalaki ng walang condom, first time nyong dalawang mag sex, magkaka hiv din ba o makakakuha ka ng sakit? Kahit na unang pagtatalik nyo palang?
Hi, Lio! Ang HIV po ay nakukuha lamang kapag nakipagtalik nang walang proteksyon sa isang tao na HIV-positive, kaya napakahalaga na laging gumamit ng proteksyon tuwing makikipagtalik. Kung kayo naman po ay parehong HIV-negative, wala po sa inyo ang makakakuha ng HIV.
kapag po ba matagal na gumamit ng contraceptives or injectables, mahihirapan na mabuntis?
Hi, Aira! Ang tagal ng paggamit ng kontrasepsyon ay hindi naman po nakakaapekto sa kakayahan mabuntis kapag tinigil na. May mga babae po na maaari nang mabuntis pagkatapos ng apat na buwan mula sa huling turok, pero may iba naman na pagkatapos ng anim na buwan saka nabubuntis. Ibig sabihin lang po nito ay maaaring tumagal lang ang proteksyon nito, pero HINDI ibig sabihin nito na baog ka.
hi! is it possible na mabuntis ang babae kapag baliktad ang pagkalagay ng condom ng lalaki pero di naman nya inilabas sa loob ng ari ng bbae?
Hi Justine! Sa baliktad na pagsusuot ng condom, maaaring mabawasan ang kakayahan nitong sumalo ng semilya o mabawasan ang tibay nito habang nakikipagtalik. May maliit na tsansa ding may sperm ang precum ng lalaki na maaaring magdulot ng pagbubuntis.
possible po bng magbuntis kpag nka condom tapos po ang nangyari maluwag pla ung condom tapos pinutukan n cya taz po ng leak ung cum niya,,pero ung nsa ibabaw eh babae
Hi Dimple! Opo, may posibilidad na mabuntis kung tumagas ang cum mula sa condom at napunta sa ari ng babae.
Possible po bang mabuntis kapag naka condom yung boy tapos nung lalabasan na siya ay tinanggal niya na ang penis niya at ang condom at nag jakol nalang siya sa banyo at dun nilabasan? Kumbaga during sex nyo di naman siya nilabasan at naka condom siya. Sana magets nyopo
Hi Miya! Kung tama naman po ang pagsuot ng condom bago kayo magtalik, at hindi po ito natanggal o nabutas habang nagtatalik, hindi po kayo mabubuntis.
Mabubuntis poba kung ginamit na twice ang condom.gnamit po nung sept.14 tpos po nabuntis na .sa ultrasound po start ng pgbubuntis is sept.22 .ok lang poba un?
Hi Lovelyn! Ang mga condom ay pang-isahang gamit lamang. Ito ay dahil nawawalan ito ng bisa pagkatapos gamitin nang isang beses. Maaaring magdulot ito ng pagkapunit o maaaring hindi na nito masalo ng buo ang semilya ng iyong kapareha. Mabuting kumunsulta sa inyong doktor upang malaman ang dapat na gagawin.